به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ پنجمین جلسه از سلسله نشست‌های بررسی کتاب‌های هنر معاصر به همت کمیته هنر معاصر گروه تاریخ هنر پژوهشکده هنر و خانه هنرمندان ایران در تالار استاد شهناز خانه هنرمندان برگزار شد.
در این نشست که به بررسی کتاب «هنر به‌مثابه تجربه» نوشته جان دیویی پرداخت، دکتر مسعود علیا مترجم کتاب و دکتر امیر مازیار، استادیار دانشگاه هنر، حضور داشتند.
در ابتدای این جلسه، دکتر علیا سرپرست دانشنامه استنفورد در انتشارات ققنوس، از برگزاری چنین برنامه‌هایی در حوزه فلسفه هنر، ابراز خرسندی کرد و گفت: نگرش‌های دیویی در فلسفه هنر تا امروز آن‌چنان‌که شایسته بوده، مورد توجه قرار نگرفته است.
او در ادامه پراگماتیسم را به‌عنوان مکتبی که دیویی را به آن متعلق می‌دانند، مورد بررسی قرار داد و درباره این نحله افزود: معمولاً وقتی به سراغ این مکتب می‌رویم و قصد می‌کنیم تا درباره آن صحبت کنیم با دوگانه قدیمی نظر و عمل مواجه خواهیم شد. همان‌طور که می‌دانید پراگماتیسم در مقابل نظر و ایده آلیست قرار می‌گیرد و سعی در بیان کاربرد عملی فلسفه در زندگی دارد. (امر عملی که با زندگی روزمره در آمیخته است).
علیا با تأکید بر چارچوب‌بندی خاص دیویی در فلسفه گفت: وقتی با تفکر دیویی آشنا می‌شویم، خواهیم دید که او چارچوب‌بندی خاص خودش را دارد و با بسیاری از متفکرین قاره‌ای به‌خصوص پدیدارشناس‌ها همراهی‌هایی کرده است. مثلاً او بر مفهوم بازگشت به زندگی و زیست جهانی تأکید می‌کند و این نکته در اندیشه‌های او با تفکر هایدگر نزدیکی دارد اما فرق رجوع دیویی به زیست جهان با هایدگر در طبیعت‌گرایی اوست.
این عضو هیات علمی دانشگاه هنر با اشاره به فرهنگ در مفهومی که دیویی به کار برده است، بیان کرد: ماجرای فرهنگ برای دیویی آن چیزی است که در همین جهان اتفاق می‌افتد. او قائل به جهان فراطبیعی یا جهانی به موازات این جهان نیست و از این بابت اندیشه‌هایش تفکرات فروید را به ذهن می‌آورد. دیویی انسان‌ها را حیوانات هوشمندی می‌داند و معتقد است هر چه هست مراوده این حیوان هوشمند با جهان طبیعی است.
علیا در پایان سخنانش به توجه بیشتر به آثار دیویی در فضای آکادمیک و هنری ایران در سال‌های اخیر ابراز امیدواری کرد.
دکتر امیر مازیار در ابتدای سخنانش گفت: ما باید از آقای علیا به خاطر تلاش‌های عالمانه در طول سال‌های متمادی تشکر کنیم. او دست به کارهای بزرگی زده و متون اساسی و مهمی را با ترجمه‌ای نیکو در اختیار خواننده فارسی‌زبان قرار داده است. البته ممکن است ما با برخی از اصطلاحات ترجمه شده در این کتاب، موافق نباشیم اما وقتی کتاب را می‌خوانیم، می‌توانیم مسیر استدلالی آن را درک کنیم و این نکته نشان‌دهنده انجام درست کار توسط مترجم اثر است.
مازیار با اشاره به کتاب‌هایی که علیا تا امروز ترجمه کرده است، افزود: برخی از متون ترجمه شده از سوی دکتر علیا متونی است که تا امروز آن‌چنان مورد توجه فضای فلسفی روز نبوده است اما او با نگاهی تیزبین، آن متن‌ها را رصد کرده و زحمت ترجمه آنها برای علاقه‌مندان را به جان خریده است.
این استادیار دانشگاه هنر، کتاب «هنر به مثابه تجربه» را اثری حجیم دانست و درباره آن، افزود: این کتاب اثری قابل توجه و احتمالاً کتابی است که جزء سلیقه روزمره ما نبوده است اما به‌واقع شایستگی توجه از سوی علاقه‌مندان به فلسفه هنر را دارد.
دکتر مازیار با اشاره به جنس نوشتاری و نوع نگارش دیویی گفت: «هنر به‌مثابه تجربه» اثر جان دیویی کتابی است که به اندازه قدرش هم در زبان فارسی و هم در فلسفه هنر در سطح جهان مگر در دو یا سه دهه اخیر، مورد توجه قرار نگرفته است که شاید دلیلش را باید در نوع نگارشی که دیویی دارد، جست‌وجو کنیم.
او در بخش دیگری از صحبت‌هایش «هنر به‌مثابه تجربه» را اثری فکورانه، الهام‌بخش و خلاقانه معرفی کرد و در پایان گفت: ممکن است برای برخی از خوانندگان کتاب در ابتدا این ابهام پیش بیاید که پراگماتیسم به‌عنوان مکتبی که دیویی به آن تعلق دارد یا لااقل در آن قرار می‌گیرد، ضد پدیدارشناسی است. در این صورت چگونه می‌توان این دو را باهم درباره موضوعی همراه دید؟ پاسخ این سؤال خود دیویی است. او به عنوان حلقه اتصال بین پراگماتیسم و پدیدارشناسی حضور دارد و این دو نحله را با هم مرتبط می‌سازد.
در پایان این جلسه سخنرانان به سؤالات حاضران در سالن پاسخ دادند.
نظر شما